1- اصلاح نباتات
از نظر تعريف به هنر بهبود ژنتيكي در گياهان اصلاح نباتات اطلاق مي‌گردد. و هدف اصلي اصلاح نباتات ترقي و توسعه ويژگيهايي از گياهان هست كه در ارزش اقتصادي آنها اثر گذار است. لذا تنوع ژنتيكي در اين راستا از منزلت منيعي برخوردار است. يكي از شيوه‌هاي شايان ذكر در جهت تنوع ژنتيكي (جهش‌هاي ژني) هستند كه در اصطلاح علم ژنتيك (موتاسيون) ناميده مي‌شود. موتاسيون حاصل تغيير ناگهاني در موارد وراثتي سلول مي‌باشد. و از پديده‌هاي مهم طبيعت زنده محسوب مي‌شود و در تحولات موجود زنده نقش بسزايي دارد. به طوري كه بدون آن موجودات زنده قادر به سازش با شرايط اكولوژيكي متفاوت نمي‌گردند. و نتيجتاً اين همه تنوع زيستي كه در حال حاضر در طبيعت جاري و جريان دارد امكان‌پذير نمي‌گرديد.
موتاسيون انواع زيادي دارد. يك نوع آن موتاسيون تشعشعي است. كه خود به دو گروه طيف‌بندي مي‌گردد:
الف- موتاسيون‌هاي طبيعي، كه اغلب از پرتوهاي كيهاني و با فركانس كم در طبيعت به وقوع مي‌پيوندد و فراواني آنها بسيار كم است.
ب- موتاسيون‌هاي القايي يا مصنوعي، كه اغلب به كمك پرتوهاي راديواكتيو ميسر مي‌گردد.
در يك دسته‌بندي ديگر موتاسيون‌ها به دو گروه موتاسيون مفيد و مضر تقسيم مي‌شوند كه امروزه در علم كشاورزي با پرتو‌دهي موتاسيون هاي مفيد را گسترش داده اند و با ايجاد جهش هاي مثبت برخي از ژنهاي بيماري‌زا و غير مفيد را تحت تهديد و حذف قرار داده‌اند. به عنوان مثال بذور گياهان را مي‌توان در شرايط مختلف فيزيكي محيط مورد پرتو دهي قرار داد و آنها را به صورت خشك شده، يخ زده و يا حتي هنگامي كه درون محلولهاي مختلف هستند تحت تاثير پرتو قرار داد و از اين طريق برخي از صفات آنها را دستخوش تحول قرار داد و با ايمن سازي از آفات (استريل پرتوي) آنها را به مسافت‌هاي بسيار دور انتقال داد.
2- گرده افشاني
يكي ديگر از كاربرد انرژي هسته‌اي استفاده از پرتوهاي هسته اي در گرده‌افشاني گياهان مي‌باشد. معمولاً زمان زنده بودن دانه گرده در بسياري از گياهان محدود است. و اين خود يكي از مشكلات خاص در باروري گياهان است ولي تحقيقات نشان داده است كه پرتو‌دهي با اشعه ماوراي بنفش دانه گرده‌ها مي تواند در امر باروري كمك نمايد و زمان زنده‌ماندن آنها را طولاني تر گرداند.
3- دفع آفات
در طول سه دهه گذشته با پيشرفت تكنولوژي پرتو‌تابي اطلاعات بسيار زيادي در مورد اثرات بر روي حشرات بدست آمده است. راسته سخت بال پوشان يكي از بزرگ‌ترين راسته هاي حشرات هستند كه تعداد زيادي از آنها از مهم‌ترين گونه‌هاي آفات محسوب مي شوند. كه از نظر اقتصادي حائز اهميت‌اند. به همين دليل اولين قدم براي كنترل مستقيم آفات با استفاده از روش پرتو‌تابي بر روي اين گروه از حشرات انجام گرفت و نتايج مثبتي نيز به همراه داشته است. اهميت و نقش اين تكنيك در دفع آفات غلات به ويژه زماني كه مسئله مقاومت آفات نسبت به سموم تدحيني و نگراني هاي ناشي از پس‌مانده‌هاي اين مواد روي غلات افزايش يافت بارز‌تر گردد.
عقيم سازي حشرات تكنيكي ديگر است كه براي نخستين بار در سال 1954 در جزيره كوراسائو براي مبارزه با مگس دام يا لاروهاي مار‌پيچي (cochliomyia haminivortax) به كار رفت و نتايج آن براي ساير حشرات استفاده مي‌شود. به ويژه حشراتي را كه در محيط‌هاي غير زراعي و مسكوني آزار دهنده‌اند را مي توان با اين روش كنترل كرد.
4- بهداشت و محافظت از فرآورده هاي غذايي
در سال 1983 كميته تخصصي سازمان خوار و بار و كشاورزي (F.A.O ) و همچنين سازمان بهداشت جهاني ( ) در ايمني مواد غذايي قوانين خاصي را وضع كردند كه اگر چه در طي هزاران سال انسان روش‌هاي مختلفي مانند نمك‌سود كردن، پختن، دود‌دادن، منجمد كردن، كنسرو كردن و نگهداري به وسيله مواد شيميايي را براي حفظ مواد غذايي مورد استفاده قرار داده است. كه برخي از آنها توسط سازمان‌هاي مذكور مردود است ليكن يكي از جديدترين و بهترين روش‌هاي نگهداري كه به تاييد سازمان‌هاي ذكر شده رسيده است روش پرتو دهي مي‌باشد كه عبارت از قرار دادن مواد غذايي در مقابل مقدار دقيق و معيني از پرتوهاي يون‌ساز مي‌باشد استفاده از روش پرتو‌دهي مي‌تواند. فساد مواد غذايي را به تاخير انداخته و باعث كاهش آلودگي حاصل از ساير حشرات و موجودات زنده‌اي كه عامل فساد مواد غذايي هستند گردد.
5- كنترل جوانه زني و افزايش قابليت انبار داري
يكي از مشكلات ماندگار برخي از محصولات كشاورزي جوانه‌زني آنها در انبار است به عنوان مثال اغلب ما جوانه‌زني سيب‌زميني و يا پياز را در آشپزخانه شاهد بوده‌ايم كه يك روند نامطلوب است. امروزه با پرتو‌دهي با دزهاي پايين از جوانه‌زني غده‌هاي سيب‌زميني و غده‌هاي پياز، سير، زنجبيل و ... جلوگيري به عمل مي‌آورند. پرتو‌دهي تجاري سيب‌زميني و پياز در ژاپن از سال 1973 كه استفاده از مواد شيميايي جهت جلوگيري از جوانه‌زني تحريم شد، انجام گرفت. انجام تحقيقات در پاكستان نشان مي دهد كه پرتو‌دهي غده‌هاي سيب‌زميني توسط اشعه گاما با در 1% كيلو‌كالري و نگهداري در انبار با درجه حرارت20 درجه سانتي‌گراد مي‌تواند به راحتي غده‌هاي سيب‌زميني را براي يك دوره شش ماه در شرايط مطلوبي نگه مي دارد. استفاده از اين روش در پاكستان به مراتب ارزان‌تر از نگهداري غده‌هاي سيب‌زميني در انبارهاي خنك مي‌باشد. پرتو دهي براي جلوگيري از جوانه زني به مدت طولاني و محافظت از كيفيت مطلوب در پياز و سير در زمان انبار داري مفيد مي‌باشد. پرتو‌دهي صنعتي اين محصولات در كشورهاي آلمان و لهستان در حال حاضر انجام مي‌شود.
همچنين پرتو‌دهي با دزهاي نسبتاً پايين ( تا 50% كيلو كالري) سبب كشته شدن يا عقيم شدن تمام مراحل مختلف تكاملي آفات معمولي غلات، حتي تخم‌هاي واقع در داخل بذر مي گردد. ميوه‌هاي خشك، سبزيجات و خشكبار هميشه در معرض حمله حشرات مي باشند. و بعضي از اين محصولات مخصوصاً ميوه‌ها نمي توانند به غير از پرتو‌دهي به وسيله روش‌هاي شيميايي يا عوامل فيزيكي ضد عفوني گردند. اين روش مي‌تواند در كاهش فساد ماهي خشك كه يك منبع پروتئيني مهم در بسياري از كشورهاي در حال توسعه مي‌باشد. مورد بهره‌برداري قرار گيرد. همچنين پرتو‌دهي مي‌تواند در بهبود تجارت برخي ميوه‌جات مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري نظير مركبات، مانگو و پاپايا اثر بگذارد. به عنوان مثال مگس ميوه و حتي شپشه مانگو كه در عمق دانه قرار مي گيرند؛ مي‌توانند توسط پرتو‌دهي تحت كنترل درآورده شوند در پاكستان پرتو‌دهي محصولاتي نظير خرما، انجير، زرد آلو، بادام زميني و گردو با دز 25% كيلو كالري و نگهداري در دماي 10 درجه سانتي‌گراد نتايج بسيار خوبي را از نظر كاهش جمعيت آفات انباري به همراه داشته است.
آنچه بحث به ميان آمد فشرده‌اي از فراواني فوق‌العاده تاثيرات انرژي هسته‌اي در علم كشاورزي است. كه البته سهم سود رساني اين انرژي ارزشمند هر روز سزاوارتر از روز گذشته است و اين شايد يك دليل از هزاران دليل منطقي براي اصرار در احقاق حق ملت ما در استفاده از انرژي پاك و پر اهميت هسته‌اي مي‌باشد.
نظرات شما عزیزان:
تبادل لینک هوشمند 
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
